COVID-19

Η επιδημία COVID-19 προκαλείται από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, που ανήκει στην οικογένεια των κορωνοϊών (coronoviridae).

Με τα έως τώρα δεδομένα ο ιός SARS-CoV-2 έχει ανιχνευθεί σε δείγματα από το αναπνευστικό, τα κόπρανα και το αίμα. Η κύρια οδός μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2 είναι άμεσα μέσω σταγονιδίων που παράγονται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φταρνίζεται και έμμεσα μέσω της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες (μέσω χεριών τα οποία, χωρίς να έχει προηγηθεί υγιεινή τους, ακουμπούν στους βλεννογόνους της μύτης, του στόματος και των οφθαλμών).

Ο SARS-CoV-2 στο περιβάλλον

Τα δεδομένα σχετικά με το χρόνο και τις συνθήκες που επηρεάζουν την επιβίωση του ιού SARS-CoV-2 στο περιβάλλον είναι προς το παρόν περιορισμένα. Σε μελέτη που έγινε ο ιός ανιχνεύτηκε σε όλους τους χώρους και επιφάνειες ακόμα σε πληκτρολόγια υπολογιστών και πόμολα πορτών, γάντια και σε προσωπίδες.

Πρόσφατες μελέτες, που έχουν εξετάσει την επιβίωση του SARS-CoV-2 σε επιφάνειες, δείχνουν ότι ο ιός επιβιώνει έως: 3 ώρες στον αέρα, 4 ώρες πάνω σε χαλκό, 24 ώρες πάνω σε χαρτόνι και 2-3 ημέρες πάνω σε πλαστικές ή ανοξείδωτες επιφάνειες, αλλά με σημαντικά μειωμένο ιΪκό φορτίο..

Τα παραπάνω δεδομένα επιβεβαιώνουν την παρουσία του ιού SARS-CoV-2 στον περιβάλλοντα χώρο και ενισχύουν την άποψη ότι οι επιφάνειες και τα αντικείμενα παίζουν ρόλο στη διάδοση του ιού. Συνεπώς, ο επαρκής καθαρισμός και η απολύμανση του περιβάλλοντος θεωρούνται απαραίτητα για τον περιορισμό της διασποράς του.

Μέτρα ελέγχου της διασποράς της λοίμωξης COVID-19

Τα περιβαλλοντικά μέτρα ελέγχου της διασποράς του ιού περιλαμβάνουν:

τον επαρκή αερισμό των χώρων
τον συστηματικό καθαρισμό και την απολύμανση των επιφανειών, των αντικειμένων, του εξοπλισμού και του ιματισμού (κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, ρουχισμός) που χρησιμοποιούνται
τη διαχείριση των απορριμμάτων
εκπαίδευση προσωπικού

ΑΕΡΙΣΜΟΣ

Ο χρόνος που ο αέρας σε κάποιον χώρο ή σε δωμάτιο νοσοκομείου, χωρίς αρνητική πίεση, παραμένει μολυσμένος εξαρτάται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Έχει σχέση με το μέγεθος του χώρου, την συχνότητα αλλαγών του αέρα, από το αν αερίζεται φυσικά ή με ο κλιματισμός, εάν ο κλιματισμός διαθέτει ειδικά φίλτρα και φυσικά από τον αριθμό των κρουσμάτων και τον χρόνο παραμονής τους στον χώρο.

ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ

Ο συστηματικός και σωστός καθαρισμός με τη συνήθη διαδικασία (χρήση απορρυπαντικού παράγοντα, νερό και μηχανική τριβή) και η απολύμανση των επιφανειών και αντικειμένων στους χώρους είναι κρίσιμης σημασίας. Σημειώνεται ότι δε συστήνεται ο ψεκασμός του χώρου ή η νεφελοποίηση ως μέθοδος απολύμανσης.
Με βάση την ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΙΣΚΟΥ (risk assessment), οι διαφορετικοί χώροι μιας επιχείρησης, ενός ξενοδοχείου εστιατορίου, εργοστασίου ή νοσοκομείου, μπορούν να χωριστούν σε χώρους υψηλού ή χαμηλού ρίσκου. Για παράδειγμα η υποδοχή, χώροι γραφείων, κουζίνας, καντίνας, αποδυτηρίων, wc και χώροι αναμονής κλπ., είναι υψηλού ρίσκου, καθώς δέχονται πολλούς επισκέπτες και επαναλαμβανόμενα. Ενώ η αποθήκη υλικών συσκευασίας, ίσως είναι χώρος χαμηλού ρίσκου με ελάχιστους καθημερινούς επισκέπτες. Ο διαχωρισμός αυτός των χώρων βοηθά να αποφασιστεί η συχνότητα απολύμανσης που θα επιλεγεί, οι ποσότητες των καθαριστικών και απολυμαντικών καθώς και το είδος τους, ανάλογα με τις επιφάνειες.

Όλες οι επιφάνειες που είναι δυνητικά μολυσμένες από τον ιό SARS-CoV, καθώς και τα αντικείμενα, πρέπει να καθαρίζονται πρώτα με ουδέτερο απορρυπαντικό και νερό και καλή μηχανική τριβή. Στη συνέχεια, αφού στεγνώσουν, να απολυμαίνονται ανάλογα με τη συμβατότητα του υλικού στην απολυμαντική ουσία, με:

Απολυμαντικό σκεύασμα, με αποδεδειγμένη δράση κατά των ελυτροφόρων ιών, εγκεκριμένο από τους αρμόδιους φορείς, ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες του κατασκευαστή και την εθνική νομοθεσία, όσον αφορά στην αποτελεσματική (εφαρμογή για όσο χρόνο συνιστάται) και ασφαλή χρήση του προϊόντος,

Εναλλακτικά,

- Φρέσκο διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου συγκέντρωσης 0,1-0,5% (1000 ppm – 5000 ppm διαθέσιμου χλωρίου) για τουλάχιστον 1 λεπτό, ανάλογα με τον χώρο, το επιθυμητό επίπεδο απολύμανσης και τις διαδικασίες της υγειονομικής μονάδας.

Διάλυμα με βάση την αιθανόλη, σε συγκέντρωση 70-80%, για τουλάχιστον 1 λεπτό, ιδιαίτερα για επιφάνειες που είναι πιθανόν να καταστραφούν από τη χρήση υποχλωριώδους νατρίου ή κάποιας άλλης απολυμαντικής ουσίας.

Για παρασκευή διαλύματος υποχλωριώδους νατρίου τελικής συγκέντρωσης 0,1% (1000ppm) από διάλυμα αρχικής συγκέντρωσης 3.5% : [3,5% ∕ 0,1%] – 1 = 35 – 1 = 34 μέρη ν Συνεπώς πρέπει να προσθέσετε 1 μέρος χλωρίνης 3,5% σε 34 μέρη νερού (δηλ. 30 ml χλωρίνης σε 1000 ml νερού)

Η αποτελεσματικότερη απολύμανση χώρων γίνεται με την μέθοδο της ψυχρής εκ νέφωσης με ειδικό μηχάνημα. Η μέθοδος αυτή είναι η καταλληλότερη καθώς το μηχάνημα μετατρέπει το απολυμαντικό σε σταγονίδια (micron) και έτσι έχουμε κάλυψη του χώρου στο 100%.Τα απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται έχουν έγκριση από τον ΕΟΦ.

Συνιστάται ο εξοπλισμός καθαριότητας να είναι μίας ή αποκλειστικής χρήσεως. Ο απορριπτόμενος εξοπλισμός καθαριότητας (που είναι μιας χρήσεως) πρέπει να διαχειρίζεται ως μολυσματικό απόβλητο. Σε περίπτωση που ο εξοπλισμός καθαριότητας (π.χ. πανιά καθαρισμού) δεν είναι μίας χρήσης, πρέπει να καθαρίζεται και να απολυμαίνεται μετά από κάθε χρήση.
Σε περίπτωση που υπάρχει διαρροή ή εκτίναξη βιολογικών υγρών σε μία επιφάνεια, η επιφάνεια πρέπει να καθαριστεί άμεσα με τη συνήθη διαδικασία της υγειονομικής μονάδας.
Οι τουαλέτες, οι νιπτήρες και οι χώροι υγιεινής γενικότερα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται προσεκτικά αποφεύγοντας τα πιτσιλίσματα.
Συστήνεται πιο συχνός καθαρισμός και απολύμανση (τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα) των συχνά αγγιζόμενων επιφανειών ( π.χ. πόμολα, πληκτρολόγια κ.α.).

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Όλα τα απορρίμματα – απόβλητα από τους χώρους με πιθανή ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη COVID-19 πρέπει να αντιμετωπίζονται ως μολυσματικά απόβλητα και να διαχειρίζονται σύμφωνα με τις διαδικασίες της εθνικής νομοθεσίας.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

Ο καθαρισμός και η απολύμανση πρέπει να διενεργούνται από εξειδικευμένο προσωπικό, εκπαιδευμένο στη χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας και συγκεκριμένα στη σωστή επιλογή, εφαρμογή, χρήση, αφαίρεση και απόρριψή του.

Με βάση την Ελληνική νομοθεσία ο επαγγελματίας απολυμαντής πρέπει:

να έχει άδεια «Εφαρμογής Βιοκτόνων σε χώρους κατοικίας και εργασίας»
να χρησιμοποιεί κατάλληλο σκεύασμα απολύμανσης, στην σωστή δόση, με την ορθή μέθοδο.
να συμβουλεύει τον υπεύθυνο του χώρου για την προετοιμασία του χώρου & τον καθαρισμό μετά την εφαρμογή σύμφωνα με τις οδηγίες του σκευάσματος.
να χρησιμοποιεί κατάλληλο και συντηρημένο εξοπλισμό, όπως προβλέπεται και από το ISO 9001
να εκδίδει Πιστοποιητικό εφαρμογής που να περιέχει τα στοιχεία που ορίζει η νομοθεσία.

Επιλέξτε έναν συνεργάτη που εμπιστεύεστε να σας βοηθήσει στη δύσκολη αυτή συγκυρία.

Ο απαιτούμενος εξοπλισμός ατομικής προστασίας για το προσωπικό καθαριότητας περιλαμβάνει:

Για χώρους που δε γίνονται χειρισμοί που παράγουν αερόλυμα

- - Χειρουργική μάσκα ή μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας
  - Ρόμπα αδιάβροχη
  - Γάντια
  - Προστασία οφθαλμών (γυαλιά ή ασπίδα προσώπου), ιδιαίτερα αν υπάρχει κίνδυνος εκτίναξης από οργανικό υλικό ή χημικά
  - Κλειστά παπούτσια εργασίας

Για χώρους που γίνονται χειρισμοί που παράγουν αερόλυμα

- - Μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας FFP2/FFP3/Ν95/ΚΝ95
  - Ρόμπα αδιάβροχη
  - Γάντια
  - Προστασία οφθαλμών (γυαλιά ή ασπίδα προσώπου), ιδιαίτερα αν υπάρχει κίνδυνος εκτίναξης από οργανικό υλικό ή χημικά
  - Κλειστά παπούτσια εργασίας
  - Μετά τον καθαρισμό, την απολύμανση και την απόρριψη του εξοπλισμού ατομικής προστασίας πρέπει να ακολουθεί πάντα υγιεινή των χεριών: πλύσιμο με νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, χρήση αντισηπτικού διαλύματος με περιεκτικότητα 60-95% σε αιθανόλη.

Προληπτική Απολύμανση

Απολύμανση χεριών με πλύσιμο και χρήση αντισηπτικού gel, που επαναλαμβάνεται συχνά μέσα στην ημέρα.
Απολύμανση εξοπλισμού γραφείων.
Απολύμανση επίπλων, πόμολων και διακοπτών, με απολυμαντικό ή απολυμαντικά πανάκια.
Απολύμανση με ψεκασμό πατώματος και τοίχων.
Απολύμανση με νεφελοψεκασμό σε όλο τον όγκο του χώρου, καθώς στον εξοπλισμό και στα έπιπλα που βρίσκονται μέσα σε αυτόν.
Απολύμανση με χρήση λυχνίας υπεριώδους ακτινοβολίας, η οποία απαλλάσσει από ιούς, βακτήρια και μύκητες.

Τα απολυμαντικά σκευάσματα δεν έχουν υπολλειματικότητα και χρησιμοποιούνται με βάση την Ανάλυση Ρίσκου που προαναφέραμε. Σε άλλη περίπτωση προτείνεται η απολύμανση να γίνεται κάθε 15 ημέρες το ελάχιστον, με τήρηση όλων των κανονισμών και αερισμό του χώρου.

Κατασταλτική Απολύμανση

Σε περίπτωση που υπάρξει κρούσμα κορωνοϊού SARS-CoV-2, σε οποιονδήποτε χώρο επαγγελματικό ή οικιακό, τότε θα πρέπει όλοι οι χώροι να απολυμανθούν με νεφελοψεκασμό και το ενδεδειγμένο απολυμαντικό.

Οδηγίες για χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας που αφορούν: στη διαχείριση ασθενών με πιθανή ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από το νέο κορωνοϊόSARS-CoV-2 (COVID-19) και στη χρήση του ατομικού εξοπλισμού προστασίας περιγράφονται σε ήδη αναρτημένες οδηγίες του ΕΟΔΥ:

https://eody.gov.gr/covid-19-odigies-gia-choroys-parochis-ypiresion-ygeias/

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/04/ppe-covid19-22-4-2020-2.pdf

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/04/covid19-ppe-ergasia-21-4-2020.pdf

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/04/Poster-PPE-21-04-20.pdf

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/03/PPE-donning-doffing.pdf